29 Μαΐ 2013

“Ἡ Πόλις ἑάλω’’: γιατί ἄραγε;

πρωτ. π. Γεωργίου Δορμπαράκη
 Ἡ 29η Μαΐου εἶναι ἡ ἐπέτειος τῆς τραγικῆς ἡμέρας γιά τόν Οἰκουμενικό ῾Ελληνισμό, τῆς ἁλώσεως τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἀπό τούς Τούρκους τό 1453. Ἡ χιλιόχρονη αὐτοκρατορία ἔπεσε τότε καί παραδόθηκε βορά στά βάρβαρα στίφη τῶν ᾽Οθωμανῶν, πού γέμισαν μέ τά πτώματα τῶν Χριστιανῶν τά περισσότερα σημεῖα τῆς μεγάλης Πόλεως. ῾Καί ἡ γῆ σέ μερικά μέρη δέν φαινόταν ἀπό τούς πολλούς νεκρούς᾽, μᾶς λέει ὁ γνωστός ἱστορικός τῆς ἁλώσεως Γεώργιος Φραντζῆς στό ῾Χρονικόν᾽ του. Γιά νά συνεχίσει:

Η Άλωση της Εθνικής μας Ταυτότητας

Κωνσταντίνος Χολέβας
Πολιτικός Επιστήμων
Στις 29 Μαίου κάθε χρόνο τιμούμε αυτούς που αγωνίσθηκαν και έπεσαν υπέρ Πίστεως και Πατρίδος στα τείχη της Βασιλεύουσας το 1453. Θυμόμαστε την υπερήφανη απάντηση του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου προς τον Μωάμεθ τον Πορθητή, μία απάντηση που έρχεται να προστεθεί στη χορεία των πολλών ΟΧΙ του Ελληνισμού. Και διδασκόμαστε από τα γεγονότα μετά την Άλωση. Για να γίνει η Ιστορία δίδαγμα για το παρόν και το μέλλον πρέπει να μαθαίνουμε από τα παθήματα του Γένους και να αντλούμε δυνάμεις από τις ζωογόνες πηγές που κράτησαν όρθιους τους προγόνους μας. Που τους βοήθησαν να μην τουρκέψουν. Οι δυνάμεις αυτές, οι οποίες διατήρησαν την εθνική ταυτότητα και το αντιστασιακό πνεύμα των Ελλήνων, ήσαν η Ορθόδοξη Εκκλησία, η αγάπη για την Παιδεία και τα γράμματα, η Μεγάλη Ιδέα, η συνείδηση της συνέχειας και της διαχρονικότητας του Ελληνισμού, η αλληλεγγύη, ο θεσμός των κοινοτήτων, το εμπορικό μας δαιμόνιο. Όπως γράφει ο αείμνηστος Βρετανός Βυζαντινολόγος Στήβεν Ράνσιμαν: «Κατά τη διάρκεια της δουλείας η Ορθόδοξη Εκκλησία ήταν ο παράγοντας που διαφύλαξε τον Ελληνισμό. Αλλά και χωρίς την ηθική δύναμη του Ελληνισμού πιθανόν η Ορθοδοξία να είχε μαραζώσει» (στον επίλογο του βιβλίο του «Η Μεγάλη Εκκλησία εν αιχμαλωσία»).

Οι Άθλιοι

πρωτ. π. Θεμιστοκλή Μουρτζανού
Δρ Θεολογίας-Φιλολόγου
Διάβασα ξανά, μετά από πολλά χρόνια, τους Άθλιους του Βίκτωρος Ουγκώ. Στη μνήμη μου πάντοτε υπήρχαν τα πρόσωπα του Γιάννη Αγιάννη, του Ιαβέρη, του Μάριου και της Τιτίκας, του Θεναρδιέρου, του παππού, των επαναστατών, αλλά, κυρίως, του επισκόπου Μυριήλ. Εκείνης της μορφής που η παρουσία της ουσιαστικά κρύβεται πίσω από τον χαρακτήρα του Γιάννη Αγιάννη. Η απουσία στο πρώτο κομμάτι της ζωής, κάνει τον Γιάννη Αγιάννη ένα αγρίμι, ένα άθλιο κυριολεκτικά θηρίο, ένα πρόσωπο που έχει ως στόχο της ύπαρξής του την επιβίωση και την ελευθερία με γνώμονα τον εαυτό του, το μίσος για την κοινωνία, την απουσία συναισθημάτων. Η εμφάνισή του στην αρχή του μυθιστορήματος αποτελεί τον καταλύτη για την όλη διαμόρφωση της αλλαγής στη ζωή του Γιάννη Αγιάννη. Γιατί όλο το μυθιστόρημα, ουσιαστικά, μάς μιλά γι’ αυτό που ονομάζουμε «μετάνοια», αλλαγή νου, νοοτροπίας, ζωής. Η μετάνοια όμως θα ήταν αδιανόητη εάν ο Γιάννης Αγιάννης δεν ξαναποκτούσε αυτό που του έλειπε. Ψυχή.

24 Μαΐ 2013

Κυριακή του παραλύτου

 πρωτ. π. Γεωργίου Δορμπαράκη
 ῾῎Ανθρωπον οὐκ ἔχω᾽ ῞Ενα θαῦμα ὑπομονῆς καί ἐλπίδας εἶναι ὁ παράλυτος τοῦ εὐαγγελικοῦ ἀναγνώσματος τῆς σημερινῆς Κυριακῆς, πρίν νά δεχθεῖ τό θαῦμα τῆς θεραπείας του ἀπό τόν Κύριο ᾽Ιησοῦ Χριστό. Τριάντα ὀχτώ χρόνια ὑπέμενε καί ἤλπιζε γιά τή θεραπεία του, προσδοκώντας ὅτι κάτι θά συνέβαινε ὥστε καί αὐτός νά δεχθεῖ τήν ἰαματική ἀναταραχή τῶν ὑδάτων καί νά γίνει ὑγιής. Κι ἡ θαυμαστή αὐτή ὑπομονή καί προσμονή του ἐπιβραβεύεται ἀπό τόν Θεό μέ μοναδικό τρόπο: ὄχι κάποιος ἄνθρωπος, ἀλλ᾽ ὁ ἴδιος ὁ ἐν σαρκί Θεός, ῾ὁ τέλειος Θεός καί τέλειος ἄνθρωπος᾽ ᾽Ιησοῦς Χριστός, ἔρχεται πρός θεραπεία του. Τό παράπονό του ῾ἄνθρωπον οὐκ ἔχω, ἵνα ὅταν ταραχθῇ τό ὕδωρ βάλῃ με εἰς τήν κολυμβήθραν᾽, εἰσπράττει ὡς ἀπάντηση τήν παρουσία τοῦ ἴδιου τοῦ Θεοῦ.

Κυριακή του Παραλύτου (Ανάλυση του Αποστολ. Αναγνώσματος)

πρωτ. π. Γεωργίου Δορμπαράκη

῾Αἰνέα, ἰᾶταί σε ᾽Ιησοῦς ὁ Χριστός᾽ (Πρ. ᾽Απ. 9, 34)

α. Τό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα ἀπό τίς Πράξεις τῶν ᾽Αποστόλων στοιχεῖ στό εὐαγγελικό τῆς Κυριακῆς τοῦ Παραλύτου: ὅπως ὁ Κύριος θεράπευσε τόν ἐπί τριάντα ὀκτώ ἔτη εὑρισκόμενο παράλυτο τῆς προβατικῆς λεγόμενης κολυμβήθρας τῆς Βηθεσδά, τό ἴδιο καί ὁ ἀπόστολος Πέτρος θεραπεύει κατά τήν πορεία του πρός τήν Λύδδα καί τόν ἐπί ὀκτώ ἔτη κείμενο παράλυτο Αἰνέα. ῾Ο τρόπος μάλιστα πού ἀπευθύνεται ὁ ἀπόστολος στόν ἄνθρωπο αὐτό - ῾Αἰνέα, ἰᾶταί σε ᾽Ιησοῦς ὁ Χριστός᾽: Αἰνέα, σοῦ δίνει τήν ἴαση ὁ ᾽Ιησοῦς πού εἶναι ὁ Χριστός – θεωρεῖται ἰδιαιτέρως σημαντικός, ἀφοῦ συνιστᾶ θά λέγαμε μία μικρή ὁμολογία πίστεως περί τοῦ Κυρίου.

21 Μαΐ 2013

Μνήμες δόξας αλλα και ξεριζωμού

Κωνσταντίνος Χολέβας
Πολιτικός Επιστήμων
Δύο επέτειοι συγκινούν την εθνική μνήμη αυτές τις ημέρες. Στις 17 Μαίου συμπληρώθηκαν εκατό ακριβώς χρόνια από τη Συνθήκη του Λονδίνου της 17ης Μαίου 1913 (30 Μαίου με το νέο ημερολόγιο). Με τη Συνθήκη αυτή έληγε ο Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος υπέρ των Ορθοδόξων Χριστιανικών χωρών και με σημαντική ήττα των Οθωμανών Τούρκων. Η δεύτερη επέτειος είναι της 19ης Μαίου 1919 , όταν ο Κεμάλ Ατατούρκ αποβιβάσθηκε στη Σαμψούντα και κήρυξε τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού. Ήταν ένας κακός οιωνός για το μέλλον του Μικρασιατικού Ελληνισμού, που ξεριζώθηκε ολοκληρωτικά μετά τη Μικρασιατική καταστροφή του 1922.

18 Μαΐ 2013

Κυριακή των Μυροφόρων

πρωτ. π. Γεωργίου Δορμπαράκη
 ῾ ᾽Ιωσήφ ὁ ἀπό ᾽Αριμαθαίας...τολμήσας εἰσῆλθε πρός Πιλᾶτον καί ᾐτήσατο τό σῶμα τοῦ ᾽Ιησοῦ᾽ (Μάρκ. 15, 43) ᾽Από τά πρόσωπα πού κυριαρχοῦν στό εὐαγγέλιο τῆς Κυριακῆς τῶν Μυροφόρων εἶναι ὁ ᾽Ιωσήφ ὁ ἀπό ᾽Αριμαθαίας, ὁ ὁποῖος προβάλλεται μέ τό κυριαρχικό γνώρισμά του, τῆς τόλμης, μέ τήν ὁποία κατώρθωσε γιά τήν ἐποχή ἐκείνη τό ἀκατόρθωτο: νά πάει στόν Πιλᾶτο καί νά ζητήσει καί νά ἀποκτήσει τό νεκρό σῶμα τοῦ ᾽Ιησοῦ, τό ὁποῖο βεβαίως στή συνέχεια μέ τή βοήθεια καί ἄλλων τό ἐκήδευσε. Συνιστᾶ δέ ἰδίως γιά τή σημερινή ἐποχή ἡ τόλμη του αὐτή κατεξοχήν παράδειγμα καί πρότυπο, ἀφοῦ αὐτό πού διαπιστώνουμε συνήθως, δυστυχῶς στούς περισσοτέρους μας ἤ ἔστω σ᾽ ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ πληθυσμοῦ μας, εἶναι ἡ ἀτολμία καί ἡ δειλία, καρποί, ἀπ᾽ ὅ,τι θά φανεῖ καί στή συνέχεια, τῆς ἐλλείψεως τῆς παρουσίας τοῦ ἁγίου Πνεύματος στή ζωή μας. Μέ ἄλλα λόγια ἡ ἔλλειψη τόλμης ἀποκαλύπτει τήν ὀλιγοπιστία ἤ καί τήν ἀπιστία ἀκόμη πολλῶν ἀπό ἐμᾶς τούς Χριστιανούς καί συνεπῶς ἡ κατάσταση αὐτή καθιστᾶ περισσότερο ἀπό ἀναγκαία τήν ἀναφορά μας στήν τόλμη τοῦ ἁγίου ᾽Ιωσήφ.
Καί κατά πρῶτον: τί εἶναι τόλμη;

Κυριακή των Μυροφόρων (Ανάλυση Αποστολικού Αναγνώσματος)

πρωτ. π. Γεωργίου Δορμπαράκη

῾Οὐκ ἀρεστόν ἐστιν ἡμᾶς καταλείψαντας τόν λόγον τοῦ Θεοῦ διακονεῖν τραπέζαις᾽ (Πρ. ᾽Απ. 6, 3)

α. Μία θεωρούμενη παράδοξη ἀπάντηση, ἰδίως γιά τά σημερινά δεδομένα, εἶναι ἡ ἀπάντηση τῶν ἀποστόλων μπροστά στό κοινωνικό πρόβλημα πού παρουσιάστηκε στήν πρώτη κοινότητα τῶν ῾Ιεροσολύμων: μπροστά στόν γογγυσμό τῶν ἑλληνοφώνων πιστῶν κατά τῶν ἑβραιοφώνων ὅτι παραθεωροῦνταν στήν διανομή τῶν τροφίμων οἱ ἑλληνόφωνες χῆρες, οἱ ἀπόστολοι ἀρνοῦνται νά ἀσχοληθοῦν οἱ ἴδιοι μέ τό πρόβλημα. ῾Οὐκ ἀρεστόν ἐστιν ἡμᾶς καταλείψαντας τόν λόγον τοῦ Θεοῦ διακονεῖν τραπέζαις᾽ (Δέν εἶναι σωστό ἐμεῖς νά ἀφήσουμε τό κήρυγμα τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ καί νά ἀσχολούμαστε μέ διανομές τροφίμων). Παραπέμπουν γιά τήν λύση του στόν ἴδιο τόν λαό, λέγοντας νά ἐκλέξει ὁ λαός αὐτός ἄνδρες μέ Πνεῦμα Θεοῦ καί σοφία, ὥστε αὐτοί νά ἀναλάβουν τήν συγκεκριμένη διακονία τῆς διανομῆς. Καί πράγματι, ὁ λαός συμφωνώντας μέ τήν πρόταση ἐκλέγει ἑπτά ἄνδρες, τούς ἑπτά διακόνους τῆς πρώτης ᾽Εκκλησίας μέ πρῶτον τόν ἅγιο Στέφανο, τούς ὁποίους χειροτονοῦν οἱ ἀπόστολοι γιά τόν σκοπό αὐτόν. Τό πρόβλημα ἐπιλύεται καί ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ συνεχίζει νά διαδίδεται, μέ ἀποτέλεσμα τήν διαρκή αὔξηση τῶν πιστῶν τῆς ᾽Εκκλησίας.

15 Μαΐ 2013

Γράμμα προς τον υποψήφιο των Πανελληνίων Εξετάσεων

Γράφει ο παιδοψυχίατρος
Δημήτρης Καραγιάννης
Αγαπητέ φίλε,
Μου είπαν ότι έχεις έντονο άγχος καθώς ευρίσκεσαι στο τελικό στάδιο πρίν τις εξετάσεις. Ότι έχεις μεταπτώσεις στην συναισθηματική σου κατάσταση. Άλλοτε νιώθεις ήσυχος και σίγουρος και άλλοτε τα νιώθεις μαύρα – δύσκολα – ακατόρθωτα και νιώθεις τις προσπάθειές σου περιττές. Ότι άλλοτε κάνεις αστεία, λες και δεν υπάρχει πρόβλημα, και άλλοτε το πιο μικρό αστείο που θα σου κάνουν είναι ικανό να σε κάνει να θέλεις να διαλύσεις τα πάντα…

10 Μαΐ 2013

Τα Ελληνότροπα ήθη και η Δυτικότροπη κρίση


Κωνσταντῖνος Χολέβας
Πολιτικός Ἐπιστήμων
Βλέπω στήν Κνωσσό καί στό Ἀκρωτῆρι Σαντορίνης κτίσματα τῆς Β΄ χιλιετίας πρό Χριστοῦ πού ἔχουν θαυμαστό ἀποχετευτικό σύστημα. Στόν τόπο αὐτό τόν ἑλληνικό εὐπρέπεια καί ὀργανωτικότητα ἦσαν ἀρετές σύμφυτες μέ τούς ἑκάστοτε κατοίκους. Ἀντιθέτως οἱ δυτικοί λαοί, οἱ ὁποῖοι μᾶς παριστάνουν τούς όργανωμένους καί μᾶς εἰρωνεύονται σάν δῆθεν ἀνοργάνωτους, τί ἔχουν νά ἐπιδείξουν; Πᾶτε στίς Βερσαλλίες καί δεῖτε ἀνάκτορα Γάλλων Βασιλέων τοῦ 17ου αἰῶνος. 35 αἰῶνες μετά τόν θαυμαστό κτηριακό πολιτισμό τῆς Κνωσσοῦ καί τῆς Θήρας βλέπουμε τά χρυσοποίκιλτα ἀνάκτορα τῶν Λουδοβίκων νά στεροῦνται καί τήν παραμικρή ὑποδομή καθαριότητος καί ἀποχετεύσεως.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΘΩΜΑ ῾῏Ω, καλή ἀπιστία τοῦ Θωμᾶ!’

 πρωτ. π. Γεωργίου Δορμπαράκη
1. Ἡ πρώτη Κυριακή μετά τήν ᾽Ανάσταση τοῦ Κυρίου, ἡ καί ᾽Αντίπασχα ὀνομαζομένη, εἶναι ἀφιερωμένη στόν μαθητή τοῦ Χριστοῦ, τόν Θωμᾶ, ὁ ὁποῖος γίνεται πιά τό ῾μέσον᾽ διά τῆς ἀπιστίας του προκειμένου νά καταστεῖ βέβαιο τό γεγονός τῆς νίκης κατά τοῦ θανάτου. ῾᾽Απιστία πίστιν βεβαίαν ἐγέννησε᾽, κατά τόν ὑμνογράφο. Καί τοῦτο γιατί ἡ ἀπιστία αὐτή ῾προκαλεῖ᾽ τόν Κύριον νά τοῦ φανερώσει πιό ἔντονα τά σημάδια τῆς παρουσίας Του καί νά τόν ὁδηγήσει στή σωτήρια ὁμολογία: ῾ὁ Κύριός μου καί ὁ Θεός μου᾽.
2. Ἡ ἀπιστία τοῦ Θωμᾶ ἔτσι γίνεται καλή ἀπιστία. Ὅσο παράδοξα κι ἄν ἠχεῖ τοῦτο, ἡ πραγματικότητα εἶναι αὐτή: ὑπάρχει καλή, ἀλλά καί κακή ἀπιστία.

Κυριακή του Θωμά (Ανάλυση Αποστολικού Αναγνώσματος)

πρωτ. π. Γεωργίου Δορμπαράκη
῾Πορεύεσθε, καί σταθέντες λαλεῖτε ἐν τῷ ἱερῷ τῷ λαῷ πάντα τά ῥήματα τῆς ζωῆς ταύτης᾽ (Πρ. ᾽Απ. 5, 20)

α. Στά ἐγκαίνια τῆς ἀνακύκλισης τοῦ Πάσχα πού γίνεται στήν ᾽Εκκλησία μας τήν Κυριακή τοῦ Θωμᾶ καί ἐφεξῆς, τό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα πού ἀκούγεται ἀπό τίς Πράξεις τῶν ᾽Αποστόλων μᾶς μεταφέρει στόν πρῶτο καιρό τῆς δράσεως τῶν μαθητῶν τοῦ Κυρίου μετά τήν Πεντηκοστή: τό κήρυγμά τους καί τά θαύματα πού ἐπιτελοῦνταν δι᾽ αὐτῶν προσέθεταν διαρκῶς καί νέα μέλη στήν ᾽Εκκλησία τόσο πού προκλήθηκαν γιά μία ἀκόμη φορά οἱ θρησκευτικοί ἄρχοντες, οἱ ὁποῖοι ἀπό φθόνο κινούμενοι ἔκλεισαν στήν φυλακή τούς ἀποστόλους. Μέ παρέμβαση ὅμως ἀγγέλου τοῦ Κυρίου ἀπελευθερώθησαν, γιά νά τούς δοθεῖ ἡ ἐντολή: ῾Πορεύεσθε, καί σταθέντες λαλεῖτε ἐν τῷ ἱερῷ τῷ λαῷ πάντα τά ῥήματα τῆς ζωῆς ταύτης᾽. Πηγαίνετε στόν ναό καί κηρύξτε στόν λαό τό μήνυμα γι᾽ αὐτήν την καινούργια ζωή.

7 Μαΐ 2013

Διακαινήσιμος Εβδομάδα

Μαρία Σωτηροπούλου
Δρ. θεολογίας
Πηγή: http://www.myriobiblos.gr/

Διακαινήσιμος ἑβδομάδα λογίζεται «ὡς μία κυριώνυμος ἡμέρα», οἱ δὲ πιστοί, ὀφείλουν μὲ ψαλμούς, ὕμνους καὶ πνευματικὰ ᾄσματα «ἐν ταῖς ἁγίαις Ἐκκλησίαις σχολάζειν», ὥστε ἔτσι νὰ συνανίστανται καὶ νὰ συνανυψώνωνται μὲ τὸν ἀναστάντα Χριστόν. Ὁ Ζωναρᾶς λέγει: «Ἑορτάζειν οἱ ἀπὸ Χριστοῦ κεκλημένοι ὀφείλομεν, οὐ τρυφὰς ἑαυτοῖς καὶ λαμπρότητας καὶ ἀνέσεις ἐπιτηδεύοντες, ἀλλὰ πνευματικῶς εὐφραινόμενοι. Πνευματικὴ δ' ἐστὶν εὐφροσύνη, τὸ ᾂδειν τῷ Κυρίῳ καὶ δοξάζειν αὐτόν... Οὕτω τοίνυν καὶ τὴν τοῦ Πάσχα ἑορτὴν βούλεται ἑορτάζειν ἡμᾶς ὁ κανών, ὅλην τὴν ἑβδομάδα ἐν ἐκκλησίαις σχολάζοντες, ἐν ψαλμοῖς τε καὶ ὕμνοις ᾂδοντας τῷ Κυρίῳ, καὶ οὕτως ἐν Χριστῷ ἐορτάζοντας...». Τὸ αὐτὸ πνεῦμα διακρίνει τὴν ἑρμηνείαν καὶ τοῦ Βαλσαμῶνος καὶ τοῦ Ἀριστηνοῦ.
Δὲν χωρεῖ ἀμφιβολία ὅτι ἡ ἔννοια τῆς θεωρήσεως τῆς Διακαινησίμου ἑβδομάδος ὡς μιᾶς ἡμέρας ἀπαιτεῖ καθημερινὴ προσέλευση (μὲ τὰ σημερινὰ δεδομένα) στὸν ἱερὸ Ναό, ὥστε νὰ συνεορτάζεται ἡ Ἀνάστασις τοῦ Κυρίου καὶ νὰ παρατείνεται ἡ χαρὰ καὶ ἡ εὐωχία αὐτῆς τῆς ἡμέρας.

Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ



Ἡ εἰκόνα τῆς Ἀναστάσεως στὴ Μονὴ τῆς Χώρας (Καχριὲ Τζαμί) στὴν Κωνσταντινούπολη εἶναι, κατὰ γενικὴ ἀναγνώριση, ἡ ἀριστουργηματικότερη εἰκόνα Ἀναστάσεως τῆς Βυζαντινῆς Ἁγιογραφίας. Ἡ Μονὴ τῆς Χώρας κτίστηκε τὸν 11ο αἰώνα, ἡ διακόσμησή της ὅμως μὲ ψηφιδωτὰ καὶ νωπογραφίες ἔγινε στὸ διάστημα 1310-1320 μὲ τὴ φροντίδα τοῦ τότε Μεγάλου Λογοθέτη (Πρωθυπουργοῦ δηλαδή) Θεόδωρου Μετοχίτη. Ἡ συγκεκριμένη εἰκόνα βρίσκεται σὲ παρεκκλήσιο τοῦ κυρίως ναοῦ, στὸ ὁποῖο εἶχαν ἐνταφιαστεῖ οἱ κτήτορες τῆς Μονῆς.

4 Μαΐ 2013

Εκει που δεν χτυπά η αναστάσιμη καμπάνα

Κωνσταντίνος Χολέβας
Πολιτικός Επιστήμων
Χριστός Ανέστη! Η χαρμόσυνη αυτή ευχή θα ακουστεί αυτές τις ημέρες από κάθε ελληνικό και ορθόδοξο στόμα και θα φέρει σε όλους μας μήνυμα ελπίδας και αισιοδοξίας. Για τον Ελληνισμό η ευχή, πέραν του αμιγώς χριστιανικού περιεχομένου, έχει και εθνική και ιστορική σημασία. Επί Τουρκοκρατίας οι υπόδουλοι πρόγονοί μας έριχναν στον αέρα τους αναστάσιμους πυροβολισμούς και φώναζαν «Χριστός Ανέστη» υπονοώντας βαθειά μέσα στη ψυχή τους ότι έρχεται η ώρα και για το περιπόθητο: «Η Ελλάς Ανέστη»!
Τις χρονιάρες ημέρες, όμως, δεν πρέπει να λησμονούμε και εκείνους τους Ναούς, τα Μοναστήρια και γενικά τα Ορθόδοξα προσκυνήματα, στα οποία δεν θα ηχήσει πανηγυρικά η Αναστάσιμη καμπάνα. Όπως είναι επί παραδείγματι οι κατεστραμμένοι από τον τουρκικό Αττίλα ναοί της Βορείου Κύπρου, τα συλημένα εξωκκλήσια, το ιστορικό Μοναστήρι του Αποστόλου Βαρνάβα στην Αμμόχωστο. Για να δούμε άραγε, θα επιτρέψουν να λειτουργήσει ο Απόστολος Ανδρέας στην Καρπασία;

Κυριακή του Πάσχα

Του πρωτ. π. Γεωργίου Δορμπαράκη
 ῾Δεῦτε λάβετε φῶς
Τό βράδυ τοῦ Μ. Σαββάτου, ὁ ἱερέας λίγο πρίν ξεκινήσει τήν τελετή γιά τό ῾Χριστός ᾽Ανέστη᾽, ἐξέρχεται ἀπό τήν ῾Ωραία Πύλη μέ λαμπάδα ἀναμμένη ἀπό τήν ἀκοίμητη κανδήλα γιά νά καλέσει μέ δυνατή φωνή τό λαό: ῾Δεῦτε λάβετε φῶς ἐκ τοῦ ἀνεσπέρου φωτός…᾽. Δέν μποροῦμε δηλ. νά κατανοήσουμε τήν ᾽Ανάσταση τοῦ Χριστοῦ κι οὔτε ἀσφαλῶς νά μετάσχουμε πολύ περισσότερο σ᾽αὐτήν, ἄν προηγουμένως δέν λάβουμε τό ἀνέσπερο φῶς. Κι ἀσφαλῶς αὐτό δέν εἶναι τό ὑλικό φῶς τῆς λαμπάδας. Τό ὑλικό φῶς ἀποτελεῖ σύμβολο ἑνός ἄλλου φωτός, τοῦ φωτός τοῦ Θεοῦ πού ἀνέτειλε καί ἀνατέλλει ἀπό τόν κενό τάφο τοῦ ἀναστημένου Θεοῦ. Εἶναι ἀκριβῶς τό φῶς τῆς ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου πού πλημμύρισε τά σύμπαντα, ὅπως τό διαλαλεῖ ὁ πασχαλινός ὕμνος: ῾Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός, οὐρανός τε καί γῆ καί τά καταχθόνια᾽!
Καλούμαστε λοιπόν ἀπό τήν ᾽Εκκλησία μας νά λάβουμε τό φῶς αὐτό, νά γίνουμε μέτοχοί του, πού θά πεῖ: ἡ ᾽Εκκλησία ἔχει τό φῶς Χριστοῦ, ἐνῶ ἐμεῖς βρισκόμαστε σέ κατάσταση σκότους ἤ σέ ἀνάγκη αὐξήσεως τοῦ φωτός. Ἡ ᾽Εκκλησία ἔχει φῶς, διότι εἶναι τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ καί ὁ Χριστός ὡς κεφαλή τῆς ᾽Εκκλησίας καί φῶς τοῦ κόσμου - ῾ἐγώ εἰμι τό φῶς τοῦ κόσμου᾽ (᾽Ιωάν. 8,12) - μεταδίδει τό φῶς αὐτό καί στό σῶμα Του.

Κυριακή του Πάσχα (Ανάλυση Αποστολικού Αναγνώσματος)

πρωτ. π. Γεωργίου Δορμπαράκη
῾Οἷς (ἀποστόλοις) καί παρέστησεν ἑαυτόν ζῶντα μετά τό παθεῖν αὐτόν ἐν πολλοῖς τεκμηρίοις᾽ (Πρ. ᾽Απ. 1, 3)

α. Πάσχα Κυρίου καί ἀπαρχή καινούργιων ἀναγνωσμάτων στήν ᾽Εκκλησία μας – δηλωτικῶν τῆς νέας πραγματικότητας πού ἔφερε ἡ ᾽Ανάσταση τοῦ Κυρίου στόν κόσμο. Ξεκίνημα τοῦ κατά ᾽Ιωάννην Εὐαγγελίου, ξεκίνημα τῶν Πράξεων τῶν ᾽Αποστόλων. ῞Ο,τι ἀδυνατοῦσαν νά διαβάσουν οἱ κατηχούμενοι καί οἱ πρός τό ἅγιο φώτισμα τοῦ βαπτίσματος εὐτρεπιζόμενοι ἀδελφοί: ἰδίως τό πνευματικό Εὐαγγέλιο τοῦ ἁγίου ᾽Ιωάννη, γίνεται τώρα δυνατό καί κατορθωτό, γιατί βαπτίσθηκαν τήν ἡμέρα τῆς ᾽Αναστάσεως. ῎Εγιναν μέλη Χριστοῦ, χρίσθηκαν μέ τό ἅγιο μύρο τῆς πίστεως, ἀνοίχτηκαν λοιπόν οἱ πνευματικοί ὀφθαλμοί τους γιά νά ἀκοῦνε καί νά κατανοοῦν ὅσο εἶναι δυνατόν τά ὑψιπετῆ λόγια τοῦ εὐαγγελιστῆ τῆς ἀγάπης καί νά βλέπουν νά γίνεται καί δική τους ἐμπειρία ἡ νέα ζωή πού ἔφερε τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς στούς μαθητές τοῦ Κυρίου καί καταγράφηκε στίς Πράξεις τῶν ᾽Αποστόλων. Στό ἴδιο βιβλίο τῶν Πράξεων ὁ ἅγιος Λουκᾶς θά σημειώσει μεταξύ ἄλλων: ῾Ο Κύριος ἀναστήθηκε ἐκ νεκρῶν, παρέστησε τόν ἑαυτό του ζῶντα μετά τό Πάθος Του καί μάλιστα μέ πολλές ἀποδείξεις.

2 Μαΐ 2013

Η ελευθερία της Θυσίας

Του Πρωτ. Θεμιστοκλή Μουρτζανού,
Δρος Θεολογίας, Φιλολόγου
Πηγή: http://www.imd.gr/

Η Μεγάλη Παρασκευή (ο όρθρος της ψάλλεται το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης), μας φέρνει ενώπιον των Παθών του Κυρίου μας. Ο Χριστός υποφέρει, σταυρώνεται και πεθαίνει, για να μας οδηγήσει στην σωτηρία, την απαλλαγή από την φθορά και την αμαρτία που διαποτίζει την ύπαρξή μας και να μας δώσει την Ζωή. Στους Μακαρισμούς, που ψάλλουμε μετά την έξοδο του Εσταυρωμένου, διαβάζουμε χαρακτηριστικά: "Εσταυρώθης δι' εμέ, ίνα εμοί πηγάσης την άφεσιν. Εκεντήθης την πλευράν, ίνα κρουνούς ζωής αναβλύσης μοι". Η συγγνώμη του Σταυρού και η ανάβλυση της ζωής μέσα από το Πάθος, μας κάνουν να συνειδητοποιήσουμε ότι αληθινή ελευθερία δεν νοείται χωρίς θυσία.
Σκοπός του κάθε ανθρώπου είναι η επιβίωση. Ο καθένας μας κάνει ό,τι μπορεί για να ζήσει και να ζήσει καλύτερα. Η επιστήμη μπαίνει στην υπηρεσία του ανθρώπου με σκοπό να αντιμετωπίσει τις ασθένειές του, να παρατείνει τη δυνατότητα να χαρεί το φως της ζωής, να τον συνδράμει στην όσο το δυνατόν υπέρβαση του θανάτου. Η παραίτηση από τη ζωή θεωρούνταν και δεν παύει να είναι μια τρέλα! Κι αυτό γιατί ο άνθρωπος είναι πλασμένος για να ζει.
Ελάχιστα όμως συνειδητοποιούμε την διαφορά ανάμεσα στην έννοια της επιβίωσης και την έννοια της ζωής.

Μεγάλη Πέμπτη ἑσπέρας (῎Ορθρος Μ. Παρασκευῆς)

 πρωτ. π. Γεωργίου Δορμπαράκη
῾Προσκυνοῦμέν Σου τά πάθη, Χριστέ᾽
1. ῾Τά ἅγια καί σωτήρια καί φρικτά Πάθη τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν ᾽Ιησοῦ Χριστοῦ᾽ πού ἐπιτελοῦμε τήν ῾Αγία καί Μεγάλη Παρασκευή, ἀποτελοῦν τό ἀποκορύφωμα τῶν ὅλων Παθῶν τοῦ Κυρίου. Διότι ὁλόκληρη ἡ ζωή Του ἦταν ἕνα Πάθος, ἀπαρχῆς τοῦ ἐρχομοῦ Του στόν κόσμο - ἄς θυμηθοῦμε τά γεγονότα τῆς Γεννήσεώς Του -, ἀλλά καί μετέπειτα. Αὐτά πού συντελοῦνται ἑπομένως τίς τελευταῖες ἡμέρες τῆς ἐπί γῆς ζωῆς Του καί κυρίως ἡ σταυρική Του θυσία ἀποκορυφώνουν τά Πάθη Του. Κι ἀκόμη περισσότερο: ὁ ἀπ. Παῦλος εἶναι ἐκεῖνος πού τονίζει καί μιά ἄλλη μυστική διάσταση τοῦ Πάθους τοῦ Κυρίου καί μετά τήν ᾽Ανάσταση: τή συνέχεια Αὐτοῦ τοῦ Πάθους μέσα ἀπό τά παθήματα τῶν μελῶν τοῦ ζωντανοῦ σώματός Του, τῶν ἐπιμέρους Χριστιανῶν, γεγονός πού σημαίνει ὅτι ὁ Κύριος τελικῶς εἶναι πάντοτε στόν Σταυρό μέχρι τῆς συντελείας τῶν αἰώνων. ῾Χαίρω ἐν τοῖς παθήμασί μου ὑπέρ ὑμῶν καί ἀνταναπληρῶ τά ὑστερήματα τῶν θλίψεων τοῦ Χριστοῦ ἐν τῇ σαρκί μου ὑπέρ τοῦ σώματος αὐτοῦ, ὅ ἐστιν ἡ ᾽Εκκλησία᾽ (Κολ. 1,24). Δηλαδή: Χαίρομαι τώρα πού ὑποφέρω γιά χάρη σας καί συντελῶ ἔτσι μέ τά σωματικά μου παθήματα, ὥστε νά ὁλοκληρωθοῦν οἱ θλίψεις πού πρέπει νά ὑπομείνει τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ, δηλ. ἡ ᾽Εκκλησία.

1 Μαΐ 2013

Μεγάλη Τετάρτη εσπέρας (΄Ορθρος Μ. Πέμπτης)

πρωτ. π. Γεωργίου Δορμπαράκη
Τή Μεγάλη Πέμπτη οἱ Πατέρες μας, μᾶς παρέδωσαν νά ἑορτάζουμε τέσσερα πράγματα: τόν ἱερό Νιπτήρα, τόν Μυστικό Δεῖπνο, τήν ὑπερφυᾶ προσευχή καί ἀκόμη τήν προδοσία τοῦ ᾽Ιούδα. ᾽Εκεῖνο τό τροπάριο πού συγκεφαλαιώνει καί συνδέει τά περισσότερα ἀπό αὐτά, ἐπισημαίνοντας τίς προεκτάσεις τους καί στή δική μας ζωή, εἶναι κυρίως ὁ οἶκος τοῦ κοντακίου τοῦ ὄρθρου τῆς ἡμέρας: ῾Τῇ μυστικῇ ἐν φόβῳ τραπέζῃ προσεγγίσαντες πάντες, καθαραῖς ταῖς ψυχαῖς, τόν ἄρτον ὑποδεξώμεθα, συμπαραμένοντες τῷ Δεσπότῃ, ἵνα ἴδωμεν τούς πόδας πῶς ἀπονίπτει τῶν Μαθητῶν, καί ἐκμάσσει τῷ λεντίῳ, καί ποιήσωμεν ὥσπερ κατίδωμεν, ἀλλήλοις ὑποταγέντες καί ἀλλήλων τούς πόδας ἐκπλύνοντες. Αὐτός γάρ ὁ Χριστός οὕτως ἐκέλευσε τοῖς αὐτοῦ μαθηταῖς ὡς προέφησεν. ᾽Αλλ᾽ οὐκ ἤκουσεν ᾽Ιούδας ὁ δοῦλος καί δόλιος᾽.
1. ῾Τόν ἄρτον ὑποδεξώμεθα᾽: Ὁ ὑμνογράφος, ἐκφράζοντας τήν πίστη τῆς ᾽Εκκλησίας, μᾶς καλεῖ νά προσεγγίσουμε τή μυστική Τράπεζα, προκειμένου νά κοινωνήσουμε τῶν ἀχράντων μυστηρίων. Βρισκόμαστε ἐνώπιον τοῦ κέντρου τῆς ᾽Εκκλησίας μας, τοῦ μυστηρίου τῆς Θ. Εὐχαριστίας, τό ὁποῖο συνέστησε ὁ Κύριος ἀκριβῶς τήν ἡμέρα αὐτή, κατά τό Μυστικό Δεῖπνο.