31 Ιαν 2014

Κυριακή της Υπαπαντής του Κυρίου

πρωτ. π. Γεωργίου Δορμπαράκη

῾Η ὑπαπαντή: τύπος τῆς χριστιανικῆς ζωῆς

῾Η ἑορτή τῆς ῾Υπαπαντῆς τοῦ Κυρίου, κατά τήν ὁποία ὑπαντᾶται, δηλαδή συναντᾶται ὁ Κύριος ὡς τεσσαρακονθήμερο βρέφος μέ τόν δίκαιο γέροντα Συμεών στόν Ναό τῶν ῾Ιεροσολύμων κατά παρακίνηση τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος, μπορεῖ νά θεωρηθεῖ τύπος ὅλης τῆς χριστιανικῆς ζωῆς. Διότι σέ ὅλες τίς φάσεις τῆς συναντήσεως αὐτῆς διαβλέπουμε τά στοιχεῖα τῆς συναντήσεως τοῦ Χριστοῦ μέ τόν κάθε ἄνθρωπο.

Η Υπαπαντή του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού

πρωτ. π. Γεωργίου Δορμπαράκη

«Αφού πέρασαν σαράντα ημέρες, μετά τη σωτήρια ενανθρώπηση του Κυρίου, τη γέννησή Του άνευ ανδρός από την αγία αειπάρθενο Μαρία, κατά τη σεβασμιότατη αυτή ημέρα, η πάναγνη Μητέρα Του και ο δίκαιος Ιωσήφ έφεραν τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό στο Ιερό, σύμφωνα με τη συνήθεια του σκιώδους και νομικού γράμματος, του Μωσαϊκού Νόμου. Τότε και ο γηραιός και πρεσβύτης Συμεών, που είχε δεχθεί ως χρησμό από το Άγιο Πνεύμα ότι δεν θα πεθάνει, πριν να δει τον Χριστό Κυρίου, δέχτηκε αυτόν στην αγκαλιά του, και αφού ευχαρίστησε και ομολόγησε τον Θεό, φώναξε: «Νυν απολύεις τον δούλον σου, Δέσποτα, κατά το ρήμα Σου»: τώρα μπορείς να πάρεις τον δούλο σου, Κύριε, ειρηνικά. Και μετά, γεμάτος χαρά, έφυγε από τη ζωή αυτή, ανταλλάσσοντας τα επίγεια με τα ουράνια και αιώνια. Η σύναξη αυτή τελείται στον σεβάσμιο Ναό της αχράντου Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας, που βρίσκεται στις Βλαχέρνες».

25 Ιαν 2014

Κυριακή ΙΕ' Λουκά (του Ζακχαίου) (Ανάλυση του Αποστολικού Αναγνώσματος)

πρωτ. π. Γεωργίου Δορμπαράκη

῾Πιστός ὁ λόγος καί πάσης ἀποδοχῆς ἄξιος᾽ (Α´ Τιμ. 4, 9)

α. Βαρυσήμαντα τά λόγια τοῦ ἀποστόλου Παύλου πρός τόν μαθητή καί συνεργάτη του Τιμόθεο, μέ τά ὁποῖα τόν προτρέπει νά μελετᾶ καί νά ἐφαρμόζει ὅ,τι ἔμαθε ἀπό αὐτόν σχετικά μέ τήν ἐν Χριστῷ πίστη καί ζωή ἔτσι ὥστε νά ἀποτελεῖ ζωντανό παράδειγμα χριστιανοῦ γιά τούς ὑπόλοιπους πιστούς, ἀνεξάρτητα ἀπό τή νεανική του ἡλικία. Κι αὐτά μάλιστα πού ὁ Τιμόθεος θά ζεῖ ἐν Χριστῷ, προκόπτοντας πνευματικά, καλεῖται ὡς ἀπόστολος κι αὐτός νά τά κηρύσσει καί νά τά διδάσκει, προκειμένου νά προφυλάσσει τούς πιστούς ἀπό ὅ,τι φαντασιῶδες καί μυθικό ἀναπτύσσεται ἀπό διδασκάλους πλανεμένους καί ὑποταγμένους σέ δαιμονικά πνεύματα. ῾Ο χαρακτηρισμός μάλιστα τοῦ λόγου τοῦ ἀποστόλου ὡς ῾πιστοῦ καί ἀξίου πάσης ἀποδοχῆς᾽, δηλαδή ὡς λόγου ἀξιόπιστου καί ἄξιου νά τόν ἀποδεχθεῖ κανείς μέ ὅλη του τήν καρδιά, δηλώνει ἀκόμη πιό ἔντονα τή σημασία του.


Κυριακή ΙΕ' Λουκά (Του Ζακχαίου)

πρωτ. π. Γεωργίου Δορμπαράκη
«Σήμερον εν τω οίκω σου δει με μείναι»
α. Μία άλλη Υπαπαντή μπορεί να χαρακτηριστεί η περίπτωση που καταγράφει το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα και που διαδραματίζεται στην Ιεριχώ με τον αρχιτελώνη Ζακχαίο. Ο Κύριος συναντά τον Ζακχαίο, με αποτέλεσμα της συνάντησης αυτής, παρά τη συκομοριά, που θα ολοκληρωθεί στο σπίτι του Ζακχαίου – μάλλον που ξεκινά την ολοκλήρωση, αφού έκτοτε η ζωή του αγίου Ζακχαίου ήταν μία αδιάκοπη αναζήτηση του Κυρίου – τη σωτηρία αυτού και όλης της οικογενείας του. Κατά το ευαγγελικό ανάγνωσμα, η συνάντηση προϋπέθετε δύο συγκλίνουσες ενέργειες: την ενέργεια του ίδιου του Κυρίου, που ήλθε «ζητήσαι και σώσαι το απολωλός», και την ενέργεια του Ζακχαίου, που «εζήτει ιδείν τον Ιησούν». Η ώρα της πρώτης φάσης της συνάντησης κατακλείεται με τη φράση του Κυρίου: «σήμερον εν τω οίκω σου δει με μείναι», σήμερα πρέπει να μείνω στο σπίτι σου.

18 Ιαν 2014

Κυριακή ΙΒ' ΛΟΥΚΑ (Ανάλυση του Αποστολικού Αναγνώσματος)

πρωτ. π. Γεωργίου Δορμπαράκη

῾Νυνί δέ ἀπόθεσθε καί ὑμεῖς τά πάντα, ὀργήν, θυμόν...᾽
(Κολ. 3, 8)

α. Μία σειρά προτροπῶν γιά τό τί δέν πρέπει νά κάνει ὁ χριστιανός ἀκοῦμε στό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα ἀπό τήν πρός Κολασσαεῖς ἐπιστολή τοῦ ἀποστόλου Παύλου. Μία σειρά ἀπό ῾μή᾽ καί ῾δέν πρέπει᾽, πού ἄν δέν τά δεῖ κανείς μέσα στό πλαίσιο πού τά θέτει ὁ ἀπόστολος, ἀσφαλῶς καί μπορεῖ νά τά παρεξηγήσει. Γιατί συχνά ἀκοῦμε καί διαβάζουμε ὅτι ἡ χριστιανική πίστη δέν ἔχει ῾μή᾽. Δέν εἶναι πορεία ἄρνησης. Εἶναι πολύ περισσότερο θέση, δηλαδή πορεία πρός τά ἐμπρός πάνω στά ἴχνη τοῦ Κυρίου ᾽Ιησοῦ. Καί πράγματι ἔτσι εἶναι: τά ῾μή᾽ καί τά ῾δέν πρέπει᾽ θεωροῦνται ὡς ἀποτέλεσμα τῆς ἀκολουθίας τοῦ Χριστοῦ. Ὅταν πορεύομαι μαζί μέ τόν Χριστό πάνω στόν δρόμο πού εἶναι ἡ ζωή Του, κατ᾽ ἀνάγκην θά ἀπαμακρυνθῶ ἀπό ὅ,τι εἶναι ἀλλότριο τῆς ζωῆς αὐτῆς. ῾Οὐδείς δύναται δυσίν κυρίοις δουλεύειν᾽. Λοιπόν, βγάλτε καί πετάξτε ἀπό πάνω σας κι ἐσεῖς, σάν ἀκάθαρτο ἔνδυμα, ὅλα τά κακά: τήν ὀργή, τόν θυμό... ῾Νυνί δέ ἀπόθεσθε καί ὑμεῖς τά πάντα, ὀργήν, θυμόν...᾽.

16 Ιαν 2014

Κυριακή ΙΒ' Λουκά (των 10 λεπρών)

πρωτ. π. Γεωργίου Δορμπαράκη
«Οι δε εννέα πού; Ουχ ευρέθησαν υποστρέψαντες δούναι δόξαν τω Θεώ, ει μη ο αλλογενής ούτος;»
α. Ο Κύριος στο Ευαγγελικό ανάγνωσμα της ΙΒ΄ Κυριακής του Λουκά έρχεται αντιμέτωπος με το κοινωνικό περιθώριο, με τους ανθρώπους δηλαδή που η ιουδαϊκή κοινωνία είχε αποκλείσει, λόγω της φοβερής, για τα δεδομένα της τότε – και όχι μόνον – εποχής, αρρώστιας της λέπρας. Κι αντιμετωπίζει την πίστη τους, καθώς Τον παρακαλούν να τους ελεήσει και να τους θεραπεύσει: «Ιησού επιστάτα, ελέησον ημάς». Και πράγματι, ο Κύριος ανταποκρίνεται στο αίτημά τους και τους θεραπεύει, μ’ έναν έμμεσο όμως τρόπο: στέλνοντάς τους εκεί που κατά τον Μωσαϊκό Νόμο επιβεβαιώνεται η αποκατάσταση από την αρρώστια και η υγεία: στους ιερείς. Ο Κύριος όμως θα επαινέσει τον έναν από τους πρώην λεπρούς – και μάλιστα Σαμαρείτη, δηλαδή εχθρό του Ιουδαϊσμού – διότι υπήρξε ο μόνος που όχι μόνον είδε να θεραπεύεται από τον Κύριο, αλλά και επέστρεψε να δοξολογήσει τον Θεό και να ευχαριστήσει τον Ίδιο. Θα εκφράσει μάλιστα ο Κύριος το δίκαιο παράπονο: «Ουχί οι δέκα εκαθαρίσθησαν; Οι δε εννέα πού; Ουχ ευρέθησαν υποστρέψαντες δούναι δόξαν τω Θεώ, ει μη ο αλλογενής ούτος;»

10 Ιαν 2014

Κυριακή μετα τα Φώτα (Αποστολ. Ανάγνωσμα)


πρωτ. π. Γεωργίου Δορμπαράκη
῾῾Ο καταβάς αὐτός ἐστιν καί ὁ ἀναβάς ὑπεράνω πάντων τῶν οὐρανῶν, ἵνα πληρώσῃ τά πάντα᾽ (᾽Εφ. 4, 10)
α. Τό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα τῆς Κυριακῆς μετά τά Φῶτα συνιστᾶ μία σύνοψη τοῦ σκοποῦ τῆς ἐν Χριστῷ οἰκονομίας: ὁ Χριστός κατέβηκε στόν κόσμο ὡς ἄνθρωπος, ὁλοκλήρωσε τό σωτηριῶδες ἐπί γῆς ἔργο Του, ἀναλήφθηκε στούς Οὐρανούς στέλνοντας τό Πνεῦμα τό ῞Αγιο καί τή χάρη Του στούς ἀνθρώπους, ὥστε νά μπορέσουμε νά γίνουμε σάν κι ᾽Εκεῖνον. Μέσα στά λόγια μάλιστα τοῦ ἀποστόλου πού ἑρμηνεύουν τόν ἐρχομό τοῦ Χριστοῦ ὑπάρχουν κι ἐκεῖνα πού φανερώνουν τή θεότητα Αὐτοῦ καί τήν γι᾽ αὐτόν τόν λόγο ἐγγύτητά Του σέ κάθε ὄν καί σέ κάθε ἄνθρωπο: ῾ἵνα πληρώσῃ τά πάντα᾽. Γιά νά γεμίσει μέ τήν παρουσία Του τό σύμπαν. ῾Ο Χριστός μέ ἄλλα λόγια εἶναι κατά τόν ἀπόστολο ῾ὁ πανταχοῦ παρών καί τά πάντα πληρῶν᾽.

Κυριακή μετα τα Φώτα

πρωτ. π. Γεωργίου Δορμπαράκη
«Ο λαός ο καθήμενος εν σκότει είδε φως μέγα»
α. Η έναρξη της δημόσιας δράσης του Κυρίου, στην οποία αναφέρεται το ευαγγελικό ανάγνωσμα, συμβαδίζει με την αλλαγή του τόπου κατοικίας Του: ο Κύριος από τη Ναζαρέτ μεταβαίνει πια στην παραθαλάσσια Καπερναούμ, η οποία, μολονότι «Γαλιλαία των εθνών», χώρα δηλαδή επηρεασμένη από τους ειδωλολάτρες, γίνεται κέντρο δράσεώς Του. Κι αυτή η έναρξη σήμαινε το τέλος της προετοιμασίας του ερχομού του Μεσσία, η οποία σφραγίστηκε από την παρουσία του μεγαλυτέρου των προφητών, του Ιωάννου του Προδρόμου. Όσο ζούσε και δρούσε ο Πρόδρομος, ο Κύριος βρισκόταν, θα λέγαμε, σε αναμονή. Ευθύς ως συλλαμβάνεται και φεύγει από τον κόσμο τούτο μαρτυρικά, ξεκινά τη δράση Του Εκείνος. Στην Καπερναούμ πια ο Ιησούς αρχίζει να κηρύσσει το κήρυγμα μετανοίας, ενόψει της ήδη στον κόσμο με τον Ίδιο ευρισκομένης Βασιλείας του Θεού, που σημαίνει ότι η Καπερναούμ και δι’ αυτής όλος ο κόσμος γίνεται δεκτική των φωτιστικών ακτίνων της παρουσίας Του: το φως του Θεού ανατέλλει σ’ έναν κόσμο βυθισμένο στο σκότος της αγνωσίας του Θεού και της αμαρτίας των ανθρώπων. «Ο λαός ο καθήμενος εν σκότει είδε φως μέγα».

6 Ιαν 2014

Επέτειοι του 2014

Κωνσταντίνος Χολέβας
Πολιτικός Επιστήμων
Το 2014 προσφέρεται για να θυμηθούμε το ιστορικό μας παρελθόν, να τιμήσουμε σημαντικές επετείους και να αντλήσουμε μηνύματα ελπίδας και ελληνορθόδοξης αυτογνωσίας από μεγάλες μορφές του Γένους. Επισημαίνω τις κυριότερες κατά την άποψή μου επετείους:
Στα τέλη Ιουλίου συμπληρώνονται χίλια χρόνια ακριβώς από τη μάχη του Κλειδίου (1014). Ο αυτοκράτωρ του Βυζαντίου/Ρωμανίας Βασίλειος Β΄ κατενίκησε τους Βουλγάρους σε μία κοσμοϊστορική μάχη κοντά στο σημερινό Σιδηρόκαστρο, στα στενά που δημιουργεί ο ποταμός Στρυμώνας. Ο Βούλγαρος τσάρος Σαμουήλ είχε γίνει απειλητικός και είχε φθάσει μέχρι τον Σπερχειό ποταμό. Ο Βασίλειος ονομάσθηκε Βουλγαροκτόνος και χάρισε την ελευθερία σε πολλές πόλεις της Βορείου Ελλάδος. Μετά τη νίκη αυτή το Ελληνορθόδοξο κράτος ησύχασε από μία ισχυρή απειλή. ΟΙ σημερινές σχέσεις μας με τη Βουλγαρία είναι άριστες, αλλά η ιστορία δεν πρέπει να λησμονείται.
Φέτος εξ άλλου συμπληρώνονται τριακόσια χρόνια από τη γέννηση του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού (Μάρτιος 1714).

4 Ιαν 2014

Η Σύναξις του τιμίου ενδόξου προφήτου και βαπτιστού Ιωάννου του Προδρόμου


(7 Ιανουαρίου)
πρωτ. π. Γεωργίου Δορμπαράκη

«Παραλάβαμε εξαρχής και με φωτισμό Θεού να εορτάζουμε την επομένη των αγίων Θεοφανείων τη Σύναξη του πανιέρου Προφήτου, Προδρόμου και Βαπτιστού, διότι διακόνησε το μυστήριο του θείου βαπτίσματος. Συντάσσεται η εορτή αυτή και με τις άλλες πανηγύρεις του αγίου Ιωάννου, ώστε να μην αφήσουμε στη σιωπή τίποτε από τα θαύματα εκείνου. Την ίδια ημέρα θυμόμαστε και τη μεταφορά της πάντιμης χειρός του αγίου Ιωάννου προς τη Βασιλίδα των πόλεων, που έγινε ως εξής:

Τα Άγια Θεοφάνεια του Κυρίου Ημων Ιησού Χριστού

πρωτ. π. Γεωργίου Δορμπαράκη

«Τα άγια Θεοφάνεια του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού εορτάζουμε κατά την ημέρα αυτή, και στη Μεγάλη Εκκλησία και στις κατά τόπους άγιες Εκκλησίες, επιτελώντας την παννυχίδα από το εσπέρας. Ο ίδιος ο Θεός Λόγος αφού ενδύθηκε τον παλαιό Αδάμ και εκτέλεσε όλα τα νόμιμα, έρχεται για να βαπτισθεί προς τον μέγα Ιωάννη τον Προφήτη, ο οποίος και τον εμπόδιζε λέγοντας: Εγώ έχω ανάγκη να βαπτισθώ από Εσένα, και Συ έρχεσαι σε μένα; Όταν όμως άκουσε από τον Κύριο το, άσε τώρα αυτά, και κατάλαβε ότι το Βάπτισμά Του αποτελεί εκπλήρωση όλης της δικαιοσύνης του Θεού, είναι δηλαδή μέσα στο σχέδιο της σωτηρίας του κόσμου, δεν Του έφερε εμπόδιο. Βαπτίσθηκε λοιπόν ο Κύριος και αγίασε όλη τη φύση των υδάτων. Κι αφού έθαψε στα ρείθρα του Ιορδάνου όλη την αμαρτία των ανθρώπων, αμέσως βγήκε από το νερό. Έτσι ανακαίνισε και ανάπλασε τον άνθρωπο που είχε παλιώσει λόγω των αμαρτιών, οπότε του χάρισε τη Βασιλεία των Ουρανών».

Κυριακή προ των Φώτων (Ανάλυση του Αποστολικού Αναγνώσματος)

πρωτ. π. Γεωργίου Δορμπαράκη
῾Σύ δέ νῆφε ἐν πᾶσι᾽ (Β´ Τιμ. 4, 5)
α. ῾Ο ἀπόστολος Παῦλος ἀπευθύνεται στόν μαθητή του Τιμόθεο, ἀφήνοντάς του τίς ὑποθῆκες ζωῆς πού πρέπει ν᾽ ἀκολουθεῖ. Πρόκειται γιά ἕνα εἶδος πνευματικῆς διαθήκης θά ἔλεγε κανείς, ἀφοῦ ἔχει τήν ἐκ Θεοῦ πληροφορία ὅτι βρίσκεται στό τέλος τῆς ζωῆς του - ῾ὁ καιρός τῆς ἐμῆς ἀναλύσεως ἐφέστηκε᾽ - καί συνεπῶς ἀπό τήν ἄποψη αὐτή ὁ λόγος του ἀποκτᾶ μία ἐπί πλέον βαρύτητα. ῾Η προτροπή του μάλιστα στόν Τιμόθεο νά βρίσκεται σέ νήψη ὡς πρός ὅλα θεωρεῖται ἄκρως σημαντική ἀπό πλευρᾶς πνευματικῆς τόσο ὥστε ὡς ὅρος χαρακτήρισε μία ὁλόκληρη σειρά πατερικῶν κειμένων, τή γνωστή σέ ὅλους νηπτική γραμματεία.